Ανθρώπινα Δικαιώματα & Εργασία

2. Ανθρώπινα Δικαιώματα Ατόμων με Νοητική Αναπηρία

2.6. Από χρήστες υπηρεσιών σε ενεργούς πολίτες

Η ιδιότητα του «ενεργού πολίτη» μπορεί να είναι ένα χρήσιμο, σύγχρονο και ενταξιακό πλαίσιο για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ατόμων με νοητική υστέρηση και να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για δράση.

Σύμφωνα με τον Simon Duffyκοινωνικό καινοτόμο και πρωτοπόρο της αποϊδρυματοποίησης στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ιδιότητα του «ενεργού πολίτη» έχει τις ακόλουθες τρεις αλληλένδετες διαστάσεις:

• Ελεύθεροι - ανεξάρτητοι, ικανοί να εκφράσουν τις δικές τους απόψεις και να χτίσουν τη δική τους ζωή

• Δικαιώματα - με δικαιώματα υποστήριξης και προστασίας, χωρίς προφάσεις  και διακρίσεις

• Καθήκοντα - υπεύθυνοι, συμβάλλοντας στην οικογενειακή, κοινοτική και εθνική ζωή.

Η ιδιότητα του «ενεργού πολίτη» είναι αδύνατη χωρίς καθεμία από αυτές τις διαστάσεις. Το κάθε ένα υποστηρίζει το άλλο.

Αρχίζοντας με την υπόθεση της κοινής ιδιότητας του «ενεργού πολίτη», μπορούμε στη συνέχεια να επιδιώξουμε να οικοδομήσουμε το είδος της κοινωνίας που καθιστά την ιδιότητα του πολίτη πραγματική για όλους. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να εργαστούμε για την δημιουργία μιας κοινωνίας ικανής να επιτύχει και να εξισορροπήσει τρία ξεχωριστά, αλλά αλληλένδετα αποτελέσματα:

1 Ισότητα - όλοι οι πολίτες είναι ίσοι, όχι με το ίδιο, αλλά με ισότιμο καθεστώς, ισότιμο σε αξιοπρέπεια, μέσα στην κοινότητα.

2 Διαφορετικότητα - οι πολίτες είναι διαφορετικοί, έχουν διαφορετικές ανάγκες και ικανότητες και από το σεβασμό των συνδυασμών αυτών δημιουργείται η κοινότητα.

3 Δικαιοσύνη - η ιδιότητα του «ενεργού πολίτη» επιτυγχάνεται με μια κοινή δέσμευση της κοινότητας να αντιμετωπίζει ο ένας τον άλλον ως ίσο και να εγκαθιδρύει τους νόμους και τους θεσμούς της σε αυτή την ισότητα.

 

Ο Simon Duffy υποστηρίζει ότι για να είσαι πολίτης σημαίνει να ζεις μια πλήρη ζωή, να συνεισφέρεις, να συνδέεσαι με άλλους ανθρώπους και την κοινότητα. Το Κέντρο Centre for Welfare Reform, ένας πρωτοποριακός και σημαντικός φορέας για την ανάπτυξη του παραπάνω μοντέλου , προσδιόρισε 7 κλειδιά για την ιδιότητα του «ενεργού πολίτη»:

1 Σκοπός - Οι πολίτες μπορούν να ζουν με σκοπό, να βασίζονται στις δικές τους ικανότητες και ανάγκες και να θέτουν τους δικούς τους στόχους.

2 Ελευθερία - Οι πολίτες μπορούν να είναι ελεύθεροι, μπορούν να κάνουν τις δικές τους επιλογές και να διαμορφώσουν την καλύτερη ζωή που έχει για εκείνους νόημα.

3 Χρήματα - Οι πολίτες που έχουν αρκετή ασφάλεια εισοδήματος  και δεν εξαρτώνται αδικαιολόγητα από άλλους, μπορούν να επιδιώξουν τους δικούς τους στόχους.

4 Σπίτι - Οι πολίτες είναι μέρος της κοινότητας, έχουν ένα ασφαλές και ιδιωτικό σπίτι που μπορούν να ελέγξουν και να χρησιμοποιήσουν για να χτίσουν μια ζωή.

5 Βοήθεια - Οι πολίτες χρειάζονται άλλους ανθρώπους, δεν είναι απομονωμένοι, αλλά δίνουν στους άλλους τη δυνατότητα να βοηθήσουν και να μοιραστούν τις ικανότητες τους.

6 Ζωή - Οι πολίτες εντάσσονται στην κοινωνική ζωή, κάνουν τη διαφορά μέσα στην κοινότητά τους και συμβάλλουν με τρόπους που δίνουν νόημα στις δικές τους ικανότητες.

7 Αγάπη - Οι πολίτες είναι μέρος των οικογενειών, σχηματίζουν φιλίες, ερωτεύονται και έχουν τις δικές τους οικογένειες.


 

Το μοντέλο  του «ενεργού πολίτη» παρέχει μια περιγραφή του πώς οι άνθρωποι με ή χωρίς αναπηρία μπορούν να ενταχθούν στην κοινωνία με σεβαστές και βιώσιμες σχέσεις.

Για περαιτέρω ανάγνωση και πληροφορίες σχετικά με την έννοια της του «ενεργού πολίτη», επισκεφθείτε την ιστοσελίδα Citizen Network, έναν διεθνή οργανισμό που φέρνει  μαζί, ανθρώπους από όλο τον κόσμο, για να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλο, για να δημιουργήσουν έναν κόσμο όπου όλοι έχουν σημασία.

 

Δραστηριότητες 

· Έχετε αισθανθεί ποτέ παγιδευμένοι στον «κόσμο των υπηρεσιών»?

  


 

«Η ζωή είναι μια τολμηρή περιπέτεια ή τίποτα». Πιστεύετε ότι αυτό το απόσπασμα μπορεί να εφαρμοστεί στο δικό σας παιδί με αναπηρία;


Σύνοψη

Σε αυτή την ενότητα εντρυφήσαμε στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, τον κίνδυνο αποκλεισμού εάν διακυβεύονται τα δικαιώματα ενός ατόμου, τη σημασία της συμμετοχής του ατόμου με αναπηρία στη λήψη αποφάσεων και στον ατομικό σχεδιασμό της ζωής.

Στην επόμενη ενότητα, θα επικεντρωθούμε σε ένα από τα ανθρώπινα δικαιώματα, εκείνο της εργασίας και της σπουδαιότητάς της.

Η επιλογή ενός από τα ανθρώπινα δικαιώματα ως πιο σημαντικό από άλλα  είναι αυθαίρετη και πολλές φορές επικίνδυνη, όμως συνηθίζεται να γίνεται για λόγους που έχουν να κάνουν περισσότερο με το πόσο επίκαιρο και αναγκαίο είναι σε κάποιες εποχές και κοινωνίες ένα συγκεκριμένο δικαίωμα. Σε αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που επικεντρώνεται στην μετάβαση στην ενήλικη ζωή ατόμων με νοητική υστέρηση, επιλέγουμε να εμβαθύνουμε στο δικαίωμα της εργασίας γιατί η διασφάλιση του συγκεκριμένου δικαιώματος βοηθά στην αυτοπραγμάτωση του ατόμου, στην ανάπτυξη του αλλά και στη κοινωνική του ένταξη.

Ο εστιασμός μας θα γίνει σε δύο επίπεδα: πρώτα στην σημασία της εργασίας για όλους τους ανθρώπους και μετά ειδικότερα για τους ανθρώπους με αναπηρία.

Δραστηριότητα

Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, το ποσοστό απασχόλησης ατόμων με σοβαρή αναπηρία είναι μικρότερο του 10%. Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό; Ποια ανθρώπινα δικαιώματα καταπατούνται από αυτή την κατάσταση κατά την γνώμη σας;